22 listopada 2025 r. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął nową wersję projektu nowelizacji Prawa energetycznego (UC84). To kluczowy element tzw. pakietu antyblackoutowego, przygotowanego we współpracy z PSE. Choć rząd wycofał się z kontrowersyjnych “kolorowych obszarów priorytetowych”, ustawa wywraca do góry nogami zasady gry dla inwestorów OZE. W grę wchodzą gigantyczne kaucje, nowe typy umów i rygorystyczne kamienie milowe.

Listopadowa wersja projektu różni się od poprzednich – jest bardziej techniczna i skupiona na bezpieczeństwie sieci oraz eliminacji spekulacji. Zrezygnowano z preferencji dla local contentu oraz priorytetowych stref OZE, przenosząc te rozwiązania do przyszłych regulacji. Co zatem zostaje i co realnie zmieni się na rynku?

Umowy: Elastyczne kontra Konfigurowalne

Nowelizacja wprowadza zupełnie nową siatkę pojęciową, sankcjonując ograniczenia pracy źródeł (redysponowanie) na poziomie umowy. Kluczowe jest rozróżnienie dwóch nowych typów umów:

  • Umowa elastyczna: Zakłada ograniczenia w wprowadzaniu/poborze energii, ale mają one charakter tymczasowy. Operator zobowiązuje się do usunięcia ograniczeń (rozbudowy sieci) w terminie do 3 lat od zakończenia inwestycji.
  • Umowa konfigurowalna: To rozwiązanie dla trudniejszych lokalizacji. Ograniczenia mogą być bezterminowe, a operator nie ma obowiązku ich zniesienia poprzez inwestycje w sieć.

Dla inwestorów to sygnał: “podłączysz się szybciej, ale na naszych warunkach”.

Koniec z “projektami widmo”: 15 mln zł na start?

Rząd mówi “sprawdzam” deweloperom rezerwującym moce na zapas. Bariery finansowe i formalne drastycznie rosną:

  • Zaliczka na przyłączenie: Wzrost o 100% – do 60 zł za każdy kW mocy (z limitem podniesionym do 6 mln zł).
  • Opłata za wniosek: Nowość. Bezzwrotna opłata za samo rozpatrzenie wniosku – 1 zł/kW (max 100 tys. zł).
  • Zabezpieczenie wykonania umowy: Dla dużych graczy (>100 MW) stawka wynosi aż 60 zł/kW z limitem 12 mln zł.
  • Krótsza ważność: Warunki przyłączenia będą ważne tylko 1 rok (zamiast dwóch).

Dla farmy PV o mocy powyżej 100 MW łączne koszty wejścia (front-end) mogą sięgnąć kilkunastu milionów złotych.

Kamienie milowe z automatu

Podpisanie umowy to dopiero początek. Nowe przepisy wprowadzają mechanizm automatycznego wygasania umów. Jeśli inwestor w określonym terminie nie przedstawi:

  • prawomocnego pozwolenia na budowę,
  • dla co najmniej 80% mocy zainstalowanej,
    umowa przepada. To bat na podmioty, które blokują przyłącze, nie realizując projektu.

Prawdziwy Cable Pooling i Strażnik Mocy

Dobra wiadomość dla optymalizacji – cable pooling (współdzielenie przyłącza) zostanie rozszerzony o magazyny energii, a nawet źródła konwencjonalne.

  • Jeśli nowa instalacja nie zwiększa mocy przyłączeniowej, inwestor nie wnosi dodatkowej zaliczki.
  • Wymagany będzie tzw. strażnik mocy (automatyka zabezpieczająca), który musi zostać dostosowany do nowych wymogów w ciągu 6 miesięcy od wejścia ustawy w życie.

Odbiorca i Sprzedawca: Większe bezpieczeństwo

Nowela to nie tylko sieci. Zmiany dotkną też handlu energią:

  • Kilka umów na jednym liczniku: Możliwość posiadania wielu Punktów Poboru Energii (PPE) na jednym przyłączu (np. osobno dla pompy ciepła, osobno dla auta EV).
  • Gwarancja stałej ceny: Odbiorca zyska prawo do umowy na czas określony ze stałą ceną, której sprzedawca nie będzie mógł wypowiedzieć przed terminem (pod groźbą kary).
  • Strategie Hedgingowe: Sprzedawcy muszą co 3 lata aktualizować strategie zabezpieczania pozycji, co ma zapobiec upadłościom w przypadku zawirowań na giełdzie.

URE z większym budżetem i batem

Prezes URE zyska potężne narzędzia:

  • 65% wpływów z opłat koncesyjnych trafi bezpośrednio do budżetu regulatora.
  • 6-miesięczny termin na rozstrzyganie sporów o odmowę przyłączenia.
  • Nowe kary finansowe, m.in. za naruszenia REMIT czy błędy w rejestrze magazynów.

O autorze: Nazywam się Miron Tadych. Jestem radcą prawnym specjalizującym się w prawie energetycznym i procesach inwestycyjnych. W ramach marki Prawo z energią pomagam inwestorom i firmom bezpiecznie przejść przez transformację energetyczną.

Miron Tadych Kancelaria Prawna || Miron Tadych Radca Prawny || Prawnik prawo energetyczne || Prawnik OZE || Prawnik Inwestycje || Prawnik farma wiatrowa || Prawnik spółdzielnie energetyczne || Prawnik drogi publiczne || Prawnik nieruchomości || Prawnik klastry || Prawo z Energią

Udostępnij:

Powiązane posty